De Pyreneese Herdershond, die lange tijd gebruikt werd voor het hoeden van de schapen in de bergen (lees: Pyreneeën), wordt voorbij gestreefd door de “ster”: de Border Collie.

Maar de liefhebbers van deze hond met de lange vacht hebben zich gemobiliseerd om het ras weer op de kaart te zetten.
Gewoonlijk noemt men de Pyreneese Herdershond meer de “labrit”; dit is een naam van een klein dorp in de Landes, waar ’s winters, wanneer de kuddes tot in de Gironde toe naar beneden gehaald werden, Pyreneese Herdershond-wedstrijden werden gehouden.

Maar zijn werkelijke naam bleef de Pyreneese Herdershond, waaronder zich 2 varianten onderscheiden namelijk de “poil long” en de “face race”. In 2010 trokken enkele fokkers aan de bel, omdat die constateerden dat bij de kuddes de Pyreneese Herdershond verdwenen en dan ten gunste van de Border Collies.

Deze Border Collies kwamen oorspronkelijk uit Schotland en arriveerden in Frankrijk in 1970. In de wedstrijden kwamen Border Collies altijd als de winnaars naar voren en hebben de fokkers verleid om – beetje bij beetje – de voorkeur aan de Border Collies te geven boven die van de “labrits”, vertelt Joseph Paroux, herder in Bénou in de vallei van de “Ossau”.

“We zijn een samenwerkingsverband aangegaan met het “le Centre ovin d’Ordiarp” (het Centrum schapen van Ordiarp) en de “l’Association des éléveurs transhumants” (zie voetnoot) en hebben een onderzoek naar het type van de “labrit” onder de herders verricht. Een groot aantal onder hen hebben zich gemanifesteerd voor het behoud van de hond. In de Béarn en in Baskenland zijn ongeveer 200 fokkers, eigenaren van “labrits”, geteld.

Er is een catalogus van de volwassen honden samengesteld, die in de kuddes werkzaam zijn, en deze catalogus wordt ter beschikking van de eigenaren gesteld, zoals dat bij een tentoonstelling van puppy’s gebruikelijk is.

“Wanneer het om het verstrekken van een pup voor het werk gaat, geef ik de nieuwe eigenaar een catalogus”, legt Daniel Casau, herder in Iseste, uit. “Het gaat hier niet om het verkopen van een hond aan een collega.

Op dit moment bevat de catalogus een veertigtal honden met hun karaktereigenschappen en bekwaamheden en staat de fokkers toe om daaruit een reu of teef te vinden om een paring tot stand te brengen. Maar een teef zal niet zomaar een reu accepteren.

Het is nodig dat zij met elkaar kennismaken en het met elkaar goed kunnen vinden, zo niet, dan zal het niet gaan werken”.  

“De Pyreneese Herdershond is intelligent, impulsief en werkt instinctmatig. Hij is onafhankelijk en een tikkeltje lastig in de omgang, wat hem desondanks wel zeer innemend maakt. Hij is meer dan een werktuig; het is een vriend! En deze relatie is belangrijk wanneer men alleen in de bergen is met de kudde(s)”, vervolgt Joseph.

“De Pyreneeër onderhoudt een echt gevoelsmatige verstandhouding (lees: knuffelt zeer graag) met zijn eigenaar en met niemand anders”.

De “labrit” werkt instinctmatig en neemt initiatieven, zonder dwang wacht hij op de order van zijn baas om in te grijpen. Hij werkt van dichtbij, terwijl de Border Collie de kudde van grotere afstanden gaat zoeken. Tot in 2013 werd er op de top van de Pourtalet een Pyreneese Herdershondenwed-strijd georganiseerd, waaraan Daniel Casau met zijn “labrits” deelnam en daar vele prijzen behaalde.

“De Pyreneese Herdershond is mijn passie. Vraag me niet waarom! Is een passie wel uit te leggen?” Volgens hem zijn er weer genoeg exemplaren om het ras tot elke prijs te willen behouden.

Voetnoot: Het was een beetje lastig om de naam van deze associatie te vertalen; het woord “transhumains” betekent zo iets als “het migreren” van de schapenkuddes.